Sự khác biệt giữa Geisha, Maiko và Geiko.

Văn hóa truyền thống Nhật Bản rất nổi tiếng với khách du lịch nước ngoài, và chúng tôi cho rằng một trong những lí do nhiều người nước ngoài đang sống ở Nhật Bản lựa chọn đất nước này cũng một phần nhiều vì quan tâm đến nó. Bạn có thể không nói tiếng Nhật, bạn có thể chưa đến Nhật Bản, nhưng bạn hẳn đã nghe nói về nghệ sĩ giải trí chuyên nghiệp, Geisha.

Trong bài viết lần này, chúng tôi sẽ phân biệt cho các bạn sự khác biệt mà nhiều người thường không biết về một trong những biểu tượng văn hóa của Nhật: “芸者(geisha),” “舞妓(maiko),” và “芸妓(geiko)”.

Geisha được biết đến bởi “芸者遊び(Geisha-Asobi),” đó là một trong những trò chơi khuấy động không khí của bữa tiệc, nhưng rất ít người Nhật có thể giải thích sự khác biệt giữa Geisha, Maiko và Geiko.

Qua bài viết này, bạn có thể đào sâu kiến ​​thức về văn hóa truyền thống mà ngay cả người Nhật cũng không biết. Và cuối bài viết sẽ là những chỉ dẫn về địa điểm, nơi bạn có cơ hội gặp Geisha và Maiko.

Sự khác biệt giữa Geisha, Maiko và Geiko là gì?

Có ba tên gọi: Geisha, Maiko và Geiko, nhưng chúng có gì khác biệt? Chúng tôi sẽ giải thích sự ý nghĩa của những tên gọi này, điều mà ngay cả người Nhật cũng ít biết tới.

芸者 Geisha là gì?

“芸者 Geisha” (Nghệ Giả) là từ dùng để chỉ nữ giới làm những công vệc góp vui cho các buổi yến tiệc bằng cách nói chuyện, nhảy múa, hát,…trong trang phục Kimono. Từ “芸者 Geisha” này có nghĩa là “một người nghệ sĩ đa tài”, không chỉ giỏi nói chuyện, nhảy múa, đàn hát, mà còn rất chuyên nghiệp trong Trà Đạo và Ikebana (nghệ thuật cắm hoa).

Chúng ta có thể nói rằng họ là những “chuyên gia tiếp khách”, những người biểu diễn nghệ thuật và tạo không khí bữa tiệc cùng với các Maiko (sẽ được giới thiệu dưới đây).

Geisha là một nghề nghiệp không có giới hạn về độ tuổi nên nhiều người phụ nữ có kinh nghiệm vẫn đang làm việc như một Geisha.

Có nhiều người, đặc biệt là người nước ngoài, có hiểu biết sai lệch về Geisha, khi coi đây là một biến tướng của nghề mãi dâm. Điển hình là những miêu tả thiếu chân thực về họ trong tiểu thuyết và bộ phim nổi tiếng cùng tên “Hồi ức của một Geisha”. Mặc dù nhiệm vụ của Geisha thường bao gồm cả tán tỉnh và trêu đùa, nhưng họ không bao giờ có quan hệ tình dục với khách hàng (nếu có thì đó là khi họ tự nguyện với tư cách một người thường chứ không phải một Geisha). Các Geisha không được phép kết hôn và kết hôn đồng nghĩa với việc từ bỏ nghề này.

Sự khác biệt giữa Geisha và Geiko

Thực ra, sự khác biệt giữa “芸者 Geisha” (Nghệ Giả) và “芸妓 Geiko” (Nghệ Kỹ) chỉ là cách gọi khác nhau theo vùng miền ở Nhật. Ai cũng biết Kyoto nổi tiếng với “芸者遊びGeisha-Asobi,” nhưng từ “Geisha” không được sử dụng ở Kyoto.

Ở Kyoto, Geisha được gọi là “芸妓” đọc là “げいこ Geiko” hoặc “げいぎ Geigi“. Và là “Geisha” ở các khu vực khác. Do đó, không có vấn đề gì khi nghĩ rằng từ Geisha và Geiko có cùng một nghĩa và chỉ có cách gọi là khác nhau.

*Để thuận tiện, cụm từ “Geisha” sẽ được sử dụng trong suốt bài viết này.

舞妓 Maiko là gì?

Theo đúng nghĩa đen của tên gọi, “舞妓 Maiko” (Vũ Kỹ) là một người phụ nữ biểu diễn các “điệu nhảy”.「舞い Mai（踊り Odori）」có nghĩa là nhảy nhót.

Những cô gái trẻ muốn trở thành Maiko sẽ phải sống ở Okiya, rời xa gia đình của họ. Các Onesan (chị gái) và Okasan (mẹ) của Ochaya sẽ giống như một gia đình mới đối với họ, và sau đó họ sẽ học tập và làm việc chăm chỉ trong quá trình đào tạo Maiko.

Đa số họ đều ở độ tuổi từ 15~20 tuổi.

Sự khác biệt giữa Geisha và Maiko

Vậy sự khác biệt giữa Geisha và Maiko là gì? Rất đơn giản, Maiko sẽ trở thành Geisha. Vì vậy, Maiko trẻ hơn Geisha và cũng có nghĩa là Geisha tập sự.

Maiko thường sẽ làm cho không khí các bữa tiệc rượu của nam giới thêm sôi động bằng cách biểu diễn các môn nghệ thuật truyền thống như đàn Shamisen hay hát Nagauta,…nhưng Maiko chủ yếu chỉ biểu diễn nhảy múa nên các môn nghệ thuật khác có thể nói là đang tập sự. Sau khi đi vào con đường này khoảng 5 năm để học các môn nghệ thuật như Nagauta, Shamisen, trà đạo, cắm hoa,…họ sẽ trở thành Geiko.

Chúng ta cũng có thể hiểu ngắn gọn rằng Geisha là những nữ nghệ sĩ có kinh nghiệm, trong khi Maiko là các nữ nghệ sĩ trẻ đang tập sự.

Ngoài tuổi tác, Geisha và Maiko có những điểm khác biệt sau.

Gặp gỡ Maiko, Geisha

Geisha được đối xử như là người nổi tiếng ở Nhật Bản. Nếu bạn thấy Emma Watson trên phố Regent ở London và cô ấy đang đi trước mặt bạn, mọi người chắc chắn sẽ đi lại gần cô ấy để ngắm nhìn tận mắt, hay thử lấy chữ ký của cô ấy hoặc xin chụp ảnh tự sướng với cô ấy bằng điện thoại thông minh của bạn rồi xin chữ ký nếu bạn có thể. Điều đó cũng tương tự khi Geiko đi ngang qua Kyoko (nhưng tiếc là bạn sẽ không nhận được chữ ký của cô ấy, do nghi thức xã giao). Wow!

Vì vậy, bạn có hiểu rằng bạn không nên bỏ lỡ cơ hội gặp Geiko khi bạn ở Kyoto!

Người nước ngoài thường rất khó gặp Geisha tại Ochaya, nơi Geisha sẽ tiếp đón khách, vì truyền thống “一見さんお断り Ichigensan Okotowari” – một khách hàng mới phải được giới thiệu bởi một khách hàng hiện tại của Ochaya. Vậy nên nếu bạn có cơ hội được Geisha/Maiko tiếp đón ở Ochaya, đó sẽ là một trải nghiệm đáng quý để có thể khoe với bạn bè mình về chuyến đi ở Nhật Bản.

Những nơi chúng ta có thể gặp Geisha và Maiko ở Nhật Bản

Kyoto nổi tiếng là nơi bạn có thể gặp Geisha và Maiko ở Nhật Bản, nhưng cũng có những nơi khác mà bạn có thể nhìn thấy họ được liệt kê dưới đây.

Tỉnh thành	Chi tiết
Kyoto	Kyoto là nơi được biết đến nhiều nhất khi nói đến khả năng gặp gỡ Maiko và Geiko. Họ chỉ xuất hiện tại các quán trà “お茶屋 Ochaya” trong một khu vực có tên là “五花街 Gokagai” – bao gồm năm 花街 Kagai ở Kyoto: Gion-koubu, Miyagawa-cho, Ponto-cho, Gion-higashi and Kamishichiken
Tokyo	Ở Tokyo, có một khu vực gọi là “東京六花街 Tōkyō roku hanamachi” gồm 5 quận: Shimbashi, Akasaka, Kagurazaka, Yoshicho, Mukojima và Asakusa.
Ishikawa	Tại thành phố Kanazawa, tỉnh Ishikawa, có ba “Phường trà” nổi tiếng như một địa điểm du lịch là: Higashi-chaya-machi, Nishi-chaya-machi, và Kazue-machi.
Niigata	Ở Niigata có một phường trà gọi là “Furumachi”. Ở đây, mọi người gọi Maiko là “振袖 furisode” và Geisha là “留袖 tomesode”.
Hyogo	Arima Onsen nằm ở thành phố Kobe, tỉnh Hyogo rất nổi tiếng với người dân Nhật Bản. Nơi có Geisha đang hoạt động trong các nhà trọ tại đây.
Ehime	Cơ sở trung tâm ở Kagai quản lý và điều phối công việc của Geisha được gọi là “Kenban”. Ở thành phố Matsuyama, tỉnh Ehime, có một Kenban tên là “Matsuyama Kenban” và họ chịu trách nhiệm sắp xếp Geisha cho Dogo Onsen, nơi được gọi là suối nước nóng lâu đời nhất ở Nhật Bản.
Fukuoka	Ngoài ra còn có một Kenban tên là “Hakata Kenban” tại thành phố Fukuoka, tỉnh Fukuoka. Mỗi tháng 12, có một sự kiện biểu diễn được gọi là “Hakata Odorori” nơi được biểu diễn hoàn toàn bởi các Nghệ Kỹ Geisha.

Cách gặp gỡ Maiko và Geisha

Có ba cách chính để gặp Geisha và Maiko là:

Tham gia “Ozashiki-Asobi” ở Okiya

“Geisha-Asobi” dùng để chỉ hoạt động “Ozashiki-Asobi” ở Okiya. Đây là cách chính thống nhất để trải nghiệm văn hóa truyền thống Nhật Bản.

Okiya (置屋) là nhà trọ / cơ sở uống rượu mà một maiko hoặc geisha sẽ hợp tác trong suốt sự nghiệp của cô ấy trong karyūkai (“thế giới hoa và liễu”: tên truyền thống mô tả nghề geisha) (tiếng Nhật: 花柳界).

Tuy nhiên, hầu hết người dân Nhật Bản chưa bao giờ trải nghiệm Geisha-Asobi trong một Okiya. Lý do là họ có quy tắc truyền thống 「一見さんお断り」, từ chối những người khách mới đến cửa hàng. Để được tiếp chuyện và chơi trò chơi với Geisha tại Okiya, bạn cần được khách hàng thường xuyên của Okiya đó giới thiệu.

Lý do cho quy tắc này là họ coi trọng sự tín nhiệm của khách hàng. Bằng cách giới hạn khách hàng với những người có thể tin tưởng, họ ngăn chặn hành vi vi phạm cách cư xử tại Okiya để bảo vệ Geisha và Maiko.

Một lý do khác là để có được sự thế chấp/đảm bảo cho sự giới thiệu từ các khách quen của họ. Nếu ai đó gây rắc rối tại Okiya, người khách hàng thường xuyên giới thiệu anh ấy / cô ấy có thể phải chịu trách nhiệm. Bằng cách này, những khách quen của quán sẽ chỉ giới thiệu những người mà họ có thể tin tưởng và kết quả là Okiya sẽ có thể đảm bảo cho sự an toàn của Geisha và Maiko.

Gần đây, ngày càng có nhiều Okiya đang loại bỏ quy tắc này, nhưng việc có thể tham gia “Geisha-Asobi” vẫn còn khó khăn.

Chương trình biểu diễn của Geisha / Maiko

Một trong những cách người nước ngoài sống ở Nhật Bản có thể gặp Geisha / Maiko là đi xem chương trình mà họ biểu diễn.

Các khách sạn ở Kyoto đôi khi tổ chức các buổi trình diễn Geisha và Maiko, và bạn cũng có thể thưởng thức chúng tại cơ sở sau.

• MAIKO THEATER (Japanese)

Tour trải nghiệm Ozashiki-Asobi

“Ozashiki-Asobi Plan” là một tour trải nghiệm được cung cấp bởi mỗi khách sạn hoặc nhà trọ như một bộ với chỗ ở như một cơ hội để cảm nhận văn hóa truyền thống của Geisha và Maiko.

Nó có thể được cung cấp bởi khách sạn hoặc nhà trọ một cách độc lập (không liên quan tới tổ chức du lịch hoặc cơ quan điều hành nào). Hoặc nó có thể được bán bởi công ty lữ hành bằng cách kết hợp nó trong tour du lịch.

Nếu bạn muốn gặp Geisha / Maiko, chúng tôi khuyên bạn nên bắt đầu bằng cách sử dụng các dịch vụ này.

Chúng ta có thể gặp một Geisha / Maiko trong thành phố không?

Ngay cả những người sống ở Kyoto cũng hiếm khi gặp Geisha hoặc Maiko trong cuộc sống thường nhật.

Ở Kyoto, chúng ta thường thấy những người ăn mặc giống Maiko đi dạo ở các con phố cổ của Gion. Tuy nhiên, đây thường là một khách du lịch đang trải nghiệm trang phục Kimono truyền thống của Kyoto với set đồ giống như của một Maiko. Geisha và Maiko làm việc chủ yếu vào buổi tối tại các Ochaya. Vì vậy nếu bạn muốn có khả năng gặp được họ, hãy thử đi dạo quanh khu Gokagai vào buổi tối nhé.

Tuy nhiên, nếu bạn có gặp qua họ trên đường, chúng tôi khuyên bạn không nên gọi họ dừng lại. Vì khi đó, các Geisha hoặc Maiko thường vội vàng để đến nơi được triệu tập.

Ngoài ra, xin vui lòng không chụp ảnh họ từ xa. Geisha và Maiko cũng chỉ là những người bình thường, vì vậy họ có thể không thoải mái khi bạn chụp ảnh mà không có sự đồng ý của họ.

Nhật Bản là đất nước rất tôn trọng quyền riêng tư cá nhân. Tuy nhiên, các du khách nước ngoài nhiều khi không hiểu được văn hóa này và có thể sẽ cảm thấy thất vọng khi bị cấm chụp ảnh ở các con phố tư nhân trong khu vực Gion hoặc Gokagai.

Nếu bạn muốn tự do chụp ảnh những “người nghệ sĩ” này, hãy tới xem họ biểu diễn ở Geisha/Maiko show nhé.

Tổng kết

Geisha và Maiko là một trong những biểu tượng nữ giới của nền văn hóa truyền thống Nhật Bản. Trải nghiệm văn hóa này sẽ là một trong những kinh nghiệm quý giá đối với bất kỳ ai tới du lịch hoặc lưu trú tại Nhật Bản.

Nếu bạn quan tâm, hãy thử đến xem các chương trình Geisha / Maiko hoặc đăng ký plan trải nghiệm “Ozashiki-Asobi” nhé.