Ở Nhật có rất nhiều loại thuế, nếu như bạn sinh sống lâu dài mà không biết cách khai báo và nộp thuế đầy đủ thì nó sẽ phát sinh nhiều vấn đề bất lợi cho bạn. Một trong những loại thủ tục khai báo thuế quan trọng mà những du học sinh và người đi làm nên biết đó là kakutei shinkoku (確定申告).
Khoảng thời gian giữa tháng 2 đến giữa tháng 3 hàng năm chính là thời điểm làm thủ tục kê khai thuế kakutei shinkoku ở Nhật. Vậy kakutei shinkoku là gì? Đối tượng nào cần phải làm thủ tục này? Các giấy tờ cần chuẩn bị và cách thức kê khai thuế ra sao? v.v. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu cụ thể hơn về vấn đề này nhé.
Thủ tục kê khai thuế (確定申告 kakutei shinkoku) là gì?
確定申告 (Kakutei Shinkoku XÁC ĐỊNH THÂN CÁO) là thủ tục báo cáo quyết toán thuế dựa trên thu nhập phát sinh trong vòng 1 năm tính từ ngày 1/1 đến ngày 31/12 của năm đó.
Thủ tục kê khai thuế của năm trước được tiến hành vào khoảng thời gian từ giữa tháng 2 đến giữa tháng 3 của năm sau. Hạn kê khai thuế của năm nay là đến ngày 16/4/2020 (hạn mới được kéo dài để giảm khả năng lây lan của Covid-19). Các giấy tờ cần thiết sẽ được khai và nộp lên cục thuế địa phương trong khoảng thời gian này. Sau khi tiến hành kê khai thuế, tuỳ từng đối tượng mà sẽ có người được nhận lại một phần tiền thuế đã đóng thừa trong năm.
Nếu không khai báo và nộp thuế trong thời hạn đã quy định, bạn có thể sẽ gặp phải những phát sinh sau đây.
- Bị tính thêm tiền thuế quá hạn (延滞税) tối đa lên tới 14,6%.
- Bị phạt tiền thuế bổ sung vì không khai báo (無申告加算税) tối đa lên tới 20%.
Đối tượng cần kê khai thuế
Sau đây là những đối tượng cần làm thủ tục khai báo và nộp thuế.
- Người có tổng thu nhập cao hơn 20 triệu yên/năm
- Người nhận lương hưu vượt quá 400 vạn yên sau khi đã khấu trừ.
- Người có thu nhập hoặc lãi suất từ bất động sản
- Người làm kinh doanh cá nhân, freelancer có thu nhập vượt quá 38 vạn yên/năm.
- Người làm thêm công việc phụ (副業 Fukugyō) bên cạnh công việc chính, và công việc phụ đó có thu nhập cao hơn 20 man yên/tháng.
- Người làm việc và nhận lương cố định tại 2 nơi trở lên, nơi có thu nhập thấp hơn (nơi không tiến hành làm điều chỉnh thuế cuối năm) cũng vượt quá 20 vạn yên
- Người làm giám đốc công ty gia đình hoặc là người thân của của giám đốc công ty gia đình, nhận lãi suất từ các khoản cho vay hoặc cho thuê bất động sản từ công ty đó.
Sau đây, chúng tôi sẽ giải thích theo hai mục “Người có thu nhập từ tiền lương” và “Người có số dư nhất định sau khi tính toán các khoản khấu trừ”
Người đi làm được nhận lương từ công ty
Nói chung, hầu hết những người đi làm được công ty trả lương không cần phải tự kê khai thuế vì công ty sẽ giúp họ thực hiện điều chỉnh cuối năm (年末調整 Nenmatsu chōsei).
Tuy nhiên, nếu bạn có số dư sau khi tính toán các khoản khấu trừ theo công thức dưới đây, bạn sẽ cần phải/nên kê khai thuế.
① Khấu trừ thu nhập từ tổng thu nhập (tính thuế thu nhập chịu thuế)
② Nhân kết quả tính toán của ① với thuế suất thuế thu nhập (tính số thuế thu nhập)
③ Trừ đi số tiền khấu trừ cổ tức và tín dụng đặc biệt cho các khoản vay từ số tiền thuế thu nhập của ②.
Dựa vào kết quả của phép tính này, bạn sẽ phải khai thuế nếu phát sinh số dư kèm theo việc đáp ứng một trong các điều kiện sau.
(1) Người có tổng thu nhập cao hơn 20 triệu yên/năm (2000 man)
(2) Người làm thêm 1 việc phụ bên cạnh công việc chính, và công việc phụ đó có thu nhập vượt quá 20 vạn yên.
(3) Người làm việc và nhận lương cố định tại 2 nơi trở lên, nơi có thu nhập thấp hơn (nơi không tiến hành làm điều chỉnh thuế cuối năm) cũng vượt quá 20 vạn yên
(4) Người làm cho công ty gia đình hoặc là người thân của của giám đốc công ty gia đình, nhận lãi suất từ các khoản cho vay hoặc cho thuê bất động sản từ công ty đó.
(5) Được hoãn thuế, hoàn thuế khấu trừ thuế thu nhập theo Đạo Luật giảm nhẹ thiên tai (災害減免法)
6) Bạn làm việc tại một đại sứ quán nước ngoài tại Nhật Bản hoặc là nhân viên nước ngoài được trả lương ở nước ngoài, v.v. và không phải chịu thuế thu nhập, v.v. khi nhận được tiền lương.
Nếu bạn đang nhận được tiền lương từ nhiều công ty hoặc đang làm công việc phụ, bạn nên kiểm tra xem bạn có cần khai thuế hay không.
Ngoài ra, bạn sẽ không cần phải khai thuế nếu đáp ứng cả hai điều kiện sau:
a) Tổng số tiền thu nhập tiền lương trừ đi tổng số tiền khấu trừ thu nhập (không bao gồm các khoản khấu trừ tổn thất linh tinh, các khoản khấu trừ chi phí y tế, các khoản khấu trừ và các khoản khấu trừ cơ bản) là dưới 150 vạn yên /năm
b) Tổng số tiền thu nhập khác nhau (không bao gồm thu nhập tiền lương và thu nhập hưu trí) là dưới 200.000 yên/tháng.
Người có số dư nhất định sau khi tính toán các khoản khấu trừ
Nếu bạn thực hiện phép tính sau và có số dư, bạn cần phải kê khai thuế.
① Khấu trừ thu nhập từ tổng thu nhập (tính thuế thu nhập chịu thuế)
② Nhân kết quả tính toán của ① với thuế suất thuế thu nhập (tính số thuế thu nhập)
③ Trừ đi số tiền khấu trừ cổ tức từ số tiền thuế thu nhập ②.
Nó tương tự như tính toán được giải thích trong phần “Người đi làm được nhận lương từ công ty”, nhưng xin lưu ý rằng chỉ có khoản khấu trừ cho cổ tức được trừ ở bước 3 ở đây.
Để biết chi tiết về thuế thu nhập và cách tính thuế, vui lòng xem bài viết này.
Đối tượng nên kê khai thuế
Dưới đây là những đối tượng không bắt buộc phải kê khai thuế, nhưng nếu kê khai thì sẽ có lợi cho bản thân vì có khả năng được hoàn lại thuế.
- Người làm kinh doanh cá nhân bị lỗ (về cơ bản người làm kinh doanh cá nhân có thu nhập không quá 38 vạn yên thì không cần kê khai thuế, nhưng nếu kinh doanh thất bát, sau khi kê khai thuế có khả năng được giảm trừ thuế thường trú (住民税 Jūminzei)
- Người có chi phí y tế vượt quá 10 vạn yên, hoặc chịu thiệt hại về tài sản do thiên tai
- Người nghỉ việc giữa chừng và chưa làm thủ tục điều chỉnh thuế cuối năm
- Người nhận khoản thu nhập nghỉ việc từ công ty cũ mà chưa khai báo
- Người làm arubaito ở nhiều nơi cùng 1 lúc nhưng lại làm thủ tục trừ thuế tại nguồn (源泉徴収: Genzenchōshū) ở nơi làm việc không phải là công việc chính
- Người đã đóng tiền quyên góp (寄附 Kifu) có giấy chứng nhận hoặc nộp thuế cho quê hương (ふるさと納税 Furusato Nozei)
- Người nhận khấu trừ khoản vay mua nhà năm đầu tiên (từ năm thứ 2 trở đi có thể làm 年末調整)
- Người làm arubaito, bị trừ thuế vào lương nhưng công ty không làm giúp điều chỉnh thuế cuối năm
- Người làm nhân viên, đã được công ty làm thủ tục điều chỉnh thuế cuối năm, nhưng quên chưa khai các khoản khấu trừ như gửi tiền cho gia đình, chi phí y tế, bảo hiểm, thai sản v.v
Thủ tục kê khai thuế
Ở đây, chúng tôi sẽ giải thích thủ tục nộp đơn kê khai thuế và những điểm cần lưu ý đối với người nước ngoài sinh sống ở Nhật Bản.
Theo nguyên tắc chung, việc hoàn thuế trong năm nên được thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 16 tháng 2 đến ngày 15 tháng 3 năm sau. Xin lưu ý rằng thời hạn thay đổi tùy thuộc vào ngày làm việc trong tuần.
Trình tự cơ bản của thủ tục kê khai thuế là:
- Chuẩn bị các giấy tờ cần thiết
- Điền thông tin vào đơn khai thuế phù hợp
- Nộp hồ sơ đăng ký cho cơ quan thuế.
Giấy tờ cần chuẩn bị
- Bản sao hai mặt tài liệu xác minh danh tính (thẻ My Number, thẻ ngoại kiều hay bằng lái xe ô tô của Nhật, v.v)
- Con dấu cá nhân
- Các giấy tờ hiển thị số tài khoản ngân hàng của bạn (chẳng hạn như sổ tiết kiệm hoặc thẻ tiền mặt có tên của bạn)
- Tài liệu chứng minh thu nhập (Phiếu kê khai thu nhập 源泉徴収票, Biên lai thanh toán 支払調書, v.v.)
- Tài liệu liên quan tới các khoản khấu trừ (biên lai xác nhận tiền quyên góp 寄附金の受領証明書, bảng kê khai chi phí y tế 医療費控除の明細書, giấy xác nhận gửi tiền và giấy chứng minh quan hệ với người mình gửi tiền về. (hộ khẩu, giấy khai sinh, đăng ký kết hôn v.v))
Vui lòng chuẩn bị hai loại tài liệu xác minh danh tính: một loại cho phép bạn kiểm tra mã số cá nhân (My Number) và một loại cho phép nhận dạng danh tính kèm khuôn mặt của bạn như Thẻ Cư Trú hoặc Hộ Chiếu.
Ngoài ra, liên quan đến con dấu cá nhân, con dấu mực tự động Shachihata không được chấp nhận. Nếu bạn là người nước ngoài và không có con dấu, hãy sử dụng chữ ký thay vào đó.
Về tài liệu chứng minh thu nhập, tài liệu yêu cầu thường là phiếu kê khai thu nhập (源泉徴収票 Genzenchōshū-hyō). Đây là phiếu kê khai tiền thu nhập và số thuế mà bạn đã chi trả trong một năm. Phiếu này sẽ được nơi làm việc cấp phát cho bạn vào khoảng cuối năm từ tháng 11 đến tháng 12. Nếu bạn nghỉ việc giữa chừng mà chưa nhận được phiếu này thì có thể liên lạc lại với công ty cũ/ chỗ làm cũ để xin cấp. Trước khi liên lạc bạn cũng nên kiểm tra lại trong số những giấy tờ mà bạn đã nhận từ công ty khi xin nghỉ có phiếu này không đã nhé.
Điền thông tin vào tờ khai thuế phù hợp
Có hai loại đơn kê khai thuế 確定申告書 Katutei Shinkokusho, đó là mẫu A (申告書A) và mẫu B (申告書B), được sử dụng tùy theo vào loại thu nhập của nguyên đơn. Mẫu A dành cho các đối tượng có thu nhập từ lương và lương hưu (年金 Nenkin). Mẫu B dành cho mọi đối tượng, không phân biệt dạng thu nhập. Nếu không xác định được mình cần điền mẫu nào, bạn có thể xin tư vấn từ nhân viên cục thuế hoặc dùng luôn mẫu B cũng được.
Nộp hồ sơ đăng ký cho cơ quan thuế
Sau khi đã chuẩn bị đủ giấy tờ, bạn có thể chọn 1 trong 3 cách sau để nộp hồ sơ lên cơ quan thuế (cục thuế):
- Gửi bưu điện tới cục thuế địa phương
- Nộp trực tiếp tại cục thuế địa phương
- Kê khai online qua e-Tax
Nếu bạn đem hồ sơ nộp trực tiếp đến cơ quan thuế, bạn có thể điền vào tờ khai thuế trong khi hỏi nhân viên nếu có bất kỳ thắc mắc nào. Đặc biệt nếu đây là lần đầu tiên bạn khai thuế và lo lắng, chúng tôi khuyên bạn nên chọn phương pháp này.
Bạn có thể tìm thấy vị trí của cơ quan thuế theo địa phương tại trang web dưới đây.
Tại thời điểm khai thuế, sẽ có rất đông người xếp hàng và thời gian chờ đợi sẽ lâu. Vì vậy, hãy chắc chắn rằng bạn có đủ thời gian (ít nhất là nửa ngày) khi bạn quyết định đến đó.
Mặt khác, e-tax là một hệ thống thuế điện tử do Cơ quan Thuế Quốc gia cung cấp. Với phương pháp này, bạn có thể điền vào mẫu đơn trực tuyến và nộp đơn khai thuế từ nhà của bạn bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ thích hợp với những bạn có khả năng đọc hiểu tiếng Nhật tốt vì bạn không có người hướng dẫn điền đơn trong suốt quá trình
Một cách khác để khai thuế mà không cần đến cơ quan thuế là nộp qua thư gửi bưu điện. Cách này khá là an toàn trong mùa dịch Covid-19 này.
Trên đây là tổng quan về thủ tục kê khai thuế và phương thức nộp. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến hồ sơ kê khai thuế của bạn, xin vui lòng liên hệ với bàn tư vấn sau đây.
Tổng kết
Hi vọng bài viết này đã giúp bạn có thêm thông tin và hiểu hơn về cách thực hiện thủ tục kê khai thuế. Nhất là đối với các bạn du học sinh sắp về nước, việc thực hiện thủ tục này sẽ có thể giúp bạn được hoàn lại một số tiền có thể không lớn lắm nhưng cũng rất ý nghĩa vì nó cho thấy được sự sòng phẳng từ trong nhận thức của người Nhật.
Nếu thấy bài viết có ích hãy chia sẻ cho bạn bè cùng biết nhé ! Chúc các bạn một ngày tốt lành.
